IJzer, bloeddruk en vitaminen: over zwanger zijn en vegetarisch eten

Wanneer je als tweelingzwangere voor je eerste controle komt bij de gynaecoloog, wordt er onder andere gevraagd of je bijzondere eetgewoonten hebt. Toen ik zei dat ik vegetarisch at, werd dit in mijn dossier genoteerd en werden er direct ijzertabletten voorgeschreven. Gevolgd door de vraag: 'ook geen vis?'. Nee, ook geen vis. Ik merkte dat veel artsen hier zo hun bedenkingen over hebben. Tegelijkertijd groeien mijn baby's heel erg goed! Hoe je als tweelingzwangere én vegetariër toch aan je vitamines en ijzer komt, vertel ik je vandaag.

Ik eet nog niet zo heel lang vegetarisch, ongeveer anderhalf jaar nu. En ik sta mezelf toe om soms uitzonderingen te maken, bijvoorbeeld in een restaurant of als ik iets echt súper lekker vind. Maar meestal eet ik geen vlees en vis en ook eieren en melkproducten beperk ik. Ik doe dat, omdat ik de overtuiging heb dat het beter is voor de dieren, dat het duurzamer is voor de wereld, dat het gezonder is voor mijn lichaam en omdat ik vaak buikpijn had na het eten van vlees. En het bevalt me erg goed! Zelfs nu tijdens mijn zwangerschap.

Maar 'vegetarisch' kun je op veel manieren invullen. Als ik de hele dag kaassouflés en boterhammen met jam zou eten, zou dat ook vegetarisch zijn, maar niet gezond. Net zoals bij iedere andere vorm van 'dieet' is het belangrijk te weten waar je je voedingsstoffen uit moet halen. Als je vlees en vis eet, gaat dit over het algemeen makkelijker, omdat dit in onze 'eetcultuur' ingebed is en je daarmee opgroeit. Je hoeft er dan niet zo over na te denken.

Het is echter onzinnig om te denken dat iedere vegetariër standaard een ijzertekort heeft en een tekort aan bepaalde vitamines zoals B12. Zelfs als je zwanger bent van een tweeling hoeft dit niet zo te zijn. Ik spreek uit ervaring :)

Een Hb van 8,1

In het begin van je zwangerschap moet je bloed laten prikken om een en ander uit te sluiten en je ijzer te meten. Mijn Hb (hemoglobine) bleek 8,1 te zijn, wat vrij hoog is. Ik hoefde daardoor niet aan de ijzertabletten (waarover trouwens uit onderzoek gebleken is dat die niet zo onschuldig zijn.. bron). Ik was ook bloeddonor voor mijn zwangerschap en wist dus al dat mijn Hb vrij hoog was, sterker nog, mijn Hb was steeds hoger geworden nadat ik gestopt was met vlees en vis eten.

Een lage in plaats van hoge bloeddruk

Een veelvoorkomende complicatie bij een tweelingzwangerschap is het hebben van een hoge bloeddruk. Klinkt ook logisch, want je lijf moet nóg meer bloed rondpompen dan bij een eenlingzwangerschap. Toch heb ik ook daar geen last van, sterker nog: mijn bloeddruk is wat aan de lage kant. Mijn artsen adviseren daar echter niets tegen te doen: behalve dat je je af en toe wat flauw kunt voelen, is een lage bloeddruk prima, terwijl een hoge bloeddruk weer wel gevaarlijk kan zijn voor jou en je kindjes. Ik denk zelf dat het eten van dierlijke producten bijdraagt aan een hogere bloeddruk (bron) en dat ik dus een lagere bloeddruk heb, omdat ik deze producten niet of nauwelijks eet.

Hoe doe ik dit? Mijn advies voor vegetarische (tweeling)zwangeren :)

Eat your veggies! Ja, kan eigenlijk geen verrassing meer zijn nu natuurlijk. Ik eet veel groenten en peulvruchten. Maar ook veel fruit, noten en zaden.

Ik eet vaak hummus (kikkererwtenpasta), bijvoorbeeld op brood of om komkommer of paprika in te dippen als snack. En ik maak ook weleens een soort sandwichspread met linzen om op brood te doen. Peulvruchten zorgen voor toename van het ijzergehalte in je bloed en in linzen zit daarnaast nog iets heel belangrijks: foliumzuur! Het vult lekker en smaakt ook gewoon lekker.

Qua groente eet ik vaak een simpele salade bij de lunch, bijvoorbeeld met wat bladgroente, een tomaat, reepjes paprika, wat komkommer, beetje fèta en za'atar (kruidenmix met sesamzaadjes. ZO. LEKKER!). Maar ik gooi ook regelmatig een handje spinazie door mijn smoothie als ik die maak. En ik eet dus vaak aan het eind van de middag wat groente met hummus. Zo haal ik die 200g groente per dag echt op m'n dooie gemakkie.

Ik eet ook bijna alleen maar volkoren granen. Mijn ontbijt bestaat bijna altijd uit havermout met plantaardige melk, lijnzaad en fruit in steeds wisselende variaties. Heerlijk vind ik dat. Ik eet verder ook alleen volkorenbrood of speltbrood (uitzonderingen daar gelaten) en als ik rijstwafels eet, let ik erop dat ze gemaakt zijn van zilvervlies (of andere hele granen for that matter). Ook gewone rijst en pasta: alles zoveel mogelijk volkoren. Goed voor mijn ijzer dus.

Op een dag eet ik zo'n 3 à 4 stuks fruit gemiddeld, denk ik, waarvan in ieder geval één portie bestaat uit rood fruit (vanwege de anti-oxidanten). Meestal aardbeien, want die zijn zo lekker :). Ik eet als tussendoortje ook graag gedroogd fruit, zoals dadels, vijgen, pruimen en abrikozen. Ook hier zitten weer allerlei gezonde voedingsstoffen in. Ik eet ze weg als snoepjes. En ja, er zit veel suiker in, maar ik denk dat je suikerpieken minder hoog zijn doordat het een natuurlijk, 'heel' product is en er dus ook andere stoffen in zitten die helpen om je suiker niet te hoog te laten pieken (net als bij gewoon fruit).

En tot slot noten en zaden. Ook die eet ik elke dag. Zoals ik al schreef, eet ik dagelijks lijnzaad in mijn ontbijt (om veel redenen erg gezond) en ik eet vaak een handje walnoten, gewoon zo als snack of door de (plantaardige) yoghurt of havermout. Beide bevatten de oh-zo-belangrijke omega-3 vetten die je anders uit vis zou halen (maar ze bevatten dus geen kwik of dierlijke eiwitten, waarvan ik denk dat het minder gezond is voor je zwangere lijf). Ook andere noten vind ik lekker, vaak koop ik een mix en ik koop altijd ongezouten noten.

Tweelingzwangere en vegetarisch? Weet wat je eet.

Mijn advies is dus om je gewoon te verdiepen in wat je eet. Eigenlijk niet alleen als vegetariër en/of als zwangere, maar ook als vleeseter, pescotariër, veganist of wat dan ook. Het is het waard om je te verdiepen in wat je eet en te weten waar je je voedingsstoffen vandaan haalt. Ik vind nutritionfacts.org hier een fijne website voor, maar ook het Voedingscentrum kan je een eind op weg helpen. Overleg uiteraard altijd met je arts voordat je (heftige) veranderingen wilt aanbrengen in je voeding of dieet.

Oh, en mocht je nu denken dat ik een soort militante voedingsextremist ben die alleen maar 'gezonde' dingen eet: niets is minder waar. Mijn lievelingseten is pizza en ik houd ook ontzettend van koekjes, taartjes en chocola :) alles met mate!

Hoe zorg jij ervoor dat je aan je dagelijkse behoefte aan gezonde voedingsstoffen komt?